4 marca w księgarniach dostępne będzie najnowsze polskie wydanie najważniejszej pracy akademickiej Jana Karskiego zatytułowanej 'Wielkie mocarstwa wobec Polski 1919-1945. Od Wersalu do Jałty'.
Autorem przedmowy do "Wielkich mocarstw" jest Timothy Snyder, profesor Yale University specjalizujący się w historii Europy Środkowo - Wschodniej oraz badaniu mitów narodowotwórczych i ich konsekwencji politycznych. Jedna z jego szczególnie ważnych dla Polski książek zatytułowana jest "Skrwawione ziemie. Europa między Hitlerem a Stalinem". Słowa komentarza napisali też Zbigniew Brzeziński - były doradca prezydenta Cartera ds. bezpieczeństwa międzynarodowego, autor "Wielkiej szachownicy" oraz Minister Spraw Zagranicznych Radosław Sikorski.
Inicjatorką i strategicznym partnerem wznowienia w Polsce "Wielkich mocarstw" jest Fundacja Edukacyjna Jana Karskiego wraz z Wydawnictwem Poznańskim.
Oficjalna promocja książki odbędzie się w Poznaniu w marcu. Warszawskie spotkanie promocyjne połączone zostanie z debatą o geopolityce Polski 8 maja w budynku nowej Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego. Gościem specjalnym tego wydarzenia będzie profesor Peter Krogh, który pełnił funkcję dziekana School of Foreign Service Uniwersytetu Georgetown, wydziału, na którym wykładał Jan Karski. To właśnie jemu Karski zadedykował "Wielkie mocarstwa".
W wywiadzie opublikowanym w Tygodniku Powszechnym w 1991 roku Jan Karski mówił o swojej książce: Wojna skończyła się dla nas straszną klęską. Polska, aliant, który nigdy nie zawiódł, który walczył na wszystkich frontach... Nie mogłem tego nerwowo wytrzymać. Chciałem się dowiedzieć za wszelką cenę, jak to się stało, jakie było rozumowanie tych Churchillów, Rooseveltów, Stalinów, jak do tego doszło, że nasz naród poniósł tak straszliwą klęskę. I zacząłem studiować materiały do przyszłej książki. Nigdy nie przypuszczałem, że to się skończy ostatecznie na siedmiuset stronach.
W swojej analizie politologicznej Karski szuka odpowiedzi na pytania o kształtowanie się polityki Francji, Wielkiej Brytanii, USA, ZSRR oraz Republiki Weimarskiej, a później III Rzeszy wobec II Rzeczpospolitej. Podążając za teorią realizmu politycznego identyfikuje kluczowe interesy tych 'wielkich mocarstw' w kontekście budowania sojuszy w Europie w okresie międzywojennym oraz związanych z nimi polskich propozycji. Umożliwia mu to zrozumienie, dlaczego historia Polski w okresie II wojny światowej potoczyła się w sposób odwrotny do przewidywanego, m.in., co umożliwiło powstanie paktu Ribbentrop-Mołotow, z jakiego powodu sojusznicy nie stanęli w obronie Polski, z jakiego powodu w Jałcie zadecydowano o włączeniu jej do radzieckiej strefy wpływu. Książka Karskiego jest przykładem nie tylko wybitnej analizy politologicznej, ale też znakomitego warsztatu historyczno-dokumentalistycznego. Autor swoje wnioski wyciąga bowiem nie z ogólnych przemyśleń, ale na podstawie rzetelnych badań rozmaitych dokumentów politycznych, tekstów, wspomnień. Nieprzemijalną świeżość dzieła Karskiego gwarantuje skoncentrowanie się na zagadnieniu geopolityki jako czynnika istotnego w stosunkach międzynarodowych. Zagadnieniu, które kilka dekad później wnikliwej analizie poddał Zbigniew Brzeziński.
Partnerem strategicznym Fundacji w realizacji Roku Jana Karskiego jest
Muzeum Historii Polski.
