W ubiegłym tygodniu zakończyła się trzydniowa konferencja pt. "Jan Karski: Świadek, Emisariusz, Człowiek" zorganizowana przez Fundację Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego we współpracy z Pracownią Literatury Polsko-Żydowskiej KUL JP II i Związkiem Gmin Wyznaniowych w RP. Konferencja została zrealizowana dzięki wsparciu Ministerstwa Spraw Zagranicznych.
Konferencja pokazała, że badania o Janie Karskim podejmowane w Polsce i na świecie można podzielić na dwa główne nurty: historyczny i kulturoznawczy. Dla historyków, Karski to naoczny świadek Zagłady i wysłannik Polskiego Państwa Podziemnego, konkretny człowiek którego można badać przez analizę oryginalnych dokumentów z czasów wojny, z których wiele było pisanych przez jego samego. Dla kulturoznawców natomiast, Karski to przede wszystkim postać z opowiadań, książek i filmów, bohater różnych przekazów naszej kultury, postać którą znamy. Podejmowane podczas konferencji dyskusje, często burzliwe podnosiły kwestie: co jest ważniejsze? Kto ma ostatnie słowo? Czy jest nim historyk, który odnalazł jakiś niezmiernie ważny dokument o Karskim w archiwum, czy raczej twórca filmu w którym Karski wzrusza sumienia milionów widzów? Z jednej strony narrację o Janie Karskim tworzy jego ‘raport’ , który przyczynił się do Deklaracji 17 Grudnia 1942 roku, do momentu po którym ‘świat wiedział’; kiedy to dzięki Karskiemu wszyscy alianci oficjalnie i otwarcie potępili Niemcy hitlerowskie za skazanie Żydów na zagładę. Ale z drugiej strony historycy zadają pytanie: jaki raport? Czy to na pewno Karski go przywiózł? Co mówią archiwa?
Karski jest i pozostanie przedmiotem ważnych badań historycznych i kulturoznawczych. Pozostanie również bohaterem i symbolem, który będzie fascynował twórców. Na zakończenie Roku Karskiego Fundacja Edukacyjna Jana Karskiego w partnerstwie z Muzeum Historii Polski planują konferencję, która będzie z pewnością wspaniałą okazją do podsumowania trwajcej rok dyskusji o Janie Karskim. Będzie okazją również do powrotu do pytań o Karskim i jego czasach i o znaczeniu Karskiego w naszych.
(Autorzy: Dr Wojtek Rappak, University College London oraz Ewa Wierzyńska, MHP i Fundacja Edukacyjna Jana Karskiego)
Zapis konferencji: http://fodz.pl//?d=21&l=pl